ODO 24 dla najmłodszych:
czym są Twoje dane osobowe
i jak powinieneś o nie dbać?

Szanowni Państwo,
z racji szczególnego święta, jakim jest zbliżający się Dzień Dziecka, przesyłamy dziś specjalne wydanie okólnika, dedykowane Waszym Pociechom.

W krótkim poradniku, prostymi słowami wyjaśniamy, jakie zagrożenia czyhają na Najmłodszych w internecie oraz jak się przed nimi ustrzec. Lekturę polecamy nie tylko Dzieciom, ale również wszystkim, którzy mają na względzie ich dobro i bezpieczeństwo.

Co to są dane osobowe?

Każda osoba na świecie jest inna. Ma swoje imię, nazwisko, adres czy numer telefonu. Czym są opisujące nas cechy? To dane osobowe, które pozwalają na odróżnienie Ciebie od Twojego kolegi, sąsiada czy brata. Wskazują na to, kim jesteś, a zatem śmiało można powiedzieć, że dane osobowe to jedna z najcenniejszych rzeczy, które posiadasz.

O tym, jak prawidłowo z tymi danymi postępować i jakie mamy w związku z tym prawa, mówi nam głównie europejskie rozporządzenie dotyczące ochrony danych osobowych, nazywane RODO. Zostało ono stworzone po to, by chronić nas i nasze codzienne życie – również w świecie wirtualnym.

Portale społecznościowe

Pozwalają nam sprawdzić, co słychać u naszych znajomych, a także pochwalić się osiągnięciami czy nowymi zdjęciami. w portalach społecznościowych zamieszczamy mnóstwo danych osobowych. Skoro korzystają z nich Twoi bliscy, to wydaje Ci się, że możesz czuć się bezpiecznie i nie ma czego się obawiać – ale jest inaczej.

Czasami dostajemy zaproszenie do grona znajomych od kogoś, kogo w rzeczywistości nawet nie kojarzymy, a mimo to je przyjmujemy. Niestety tacy nowi znajomi nie zawsze mają przyjazne zamiary. Obcy, który jest dla Ciebie miły i uprzejmy, może – pod pretekstem bliższego poznania – wypytywać o szkołę, do której chodzisz, Twój numer telefonu, adres czy dane rodziców. Jeżeli pozna takie szczegóły, będzie mógł je wykorzystać, by podać się za Ciebie albo włamać na Twoje konto, a nawet po to, żeby odszukać Cię w prawdziwym świecie. o każdym takim kontakcie koniecznie powiedz więc swoim rodzicom lub nauczycielom!

Pamiętaj, aby:

• stworzyć odpowiednio złożone hasło do swojego konta – najlepiej, żeby zawierało zarówno małe, jak i duże litery, cyfry oraz znaki specjalne, czyli np. wykrzyknik, znak zapytania, gwiazdkę czy kropkę,
• wylogować się, kiedy wyłączasz serwis,
• zamieszczać zdjęcia znajomych wyłącznie, jeśli wyrażą na to zgodę,
• nie zamieszczać zdjęć, dzięki którym można rozpoznać miejsce Twojego zamieszkania, albo zdjęć dokumentów, kart kredytowych itp.,
• ustawić profil jako prywatny, a nie dostępny publicznie,
• nie akceptować zaproszeń od osób, których nie znasz.

Komunikatory i poczta elektroniczna

Dzięki nim pozostajemy w stałym kontakcie z przyjaciółmi i bliskimi. Codziennie piszemy i otrzymujemy mnóstwo wiadomości. Czasem nawet nie znamy nadawcy. Pozornie może on być poważną instytucją – bankiem, urzędem czy szkołą – która prosi np. w e-mailu, by przesłać numer PESEL, numer telefonu albo wejść na stronę pod wskazanym linkiem.

Niezależnie od tego, kto jest wskazany jako nadawca wiadomości, nie odpowiadaj na nią, nie klikaj w znajdujące się w niej linki, ale też jej nie usuwaj – natychmiast pokaż ją rodzicom. Informacje dotyczące autora e-maila (pole „Od”) mogą być sfałszowane!

Pamiętaj, aby:

• stworzyć odpowiednio złożony login (niech nie zawiera Twojego imienia i nazwiska) oraz złożone hasło do konta – najlepiej, żeby zawierało zarówno małe, jak i duże litery, cyfry oraz znaki specjalne, czyli np. wykrzyknik, znak zapytania, gwiazdkę czy kropkę,
• zawsze gdy wyłączasz konto pocztowe, wylogować się z niego,
• zwracać uwagę na adres i dane nadawcy wiadomości,
• nie klikać w linki wysłane przez nieznajomych nadawców,
• powiadomić rodziców lub nauczycieli o każdej podejrzanej wiadomości.

Fora internetowe

Za ich pośrednictwem dowiadujemy się więcej o naszych zainteresowaniach i wymieniamy pomysłami z innymi hobbystami. Jednak wśród członków grupy może pojawić się ktoś, kto nie ma czystych intencji. Pod pretekstem okazania Ci uwagi będzie chciał wyciągnąć od Ciebie dane, takie jak Twoje nazwisko, adres czy numer telefonu.

Możesz też dostać propozycję spotkania albo prośbę o wysłanie swoich zdjęć. Natychmiast poinformuj rodziców lub kogoś zaufanego o takiej sytuacji i nigdy nie spełniaj prośby obcej osoby.

Pamiętaj, aby:

• stworzyć odpowiednio złożony login (najlepiej, żeby nie zawierał Twojego imienia i nazwiska),
• nie klikać w linki wysłane przez nieznajomych nadawców,
• nie podawać w postach swojego adresu, numeru telefonu, adresu e-mail ani żadnych dodatkowych danych,
• powiadomić rodziców lub nauczycieli o każdej podejrzanej wiadomości.

Serwisy z filmami i grami online

Umilają nam czas i umożliwiają rozwijanie zainteresowań. Przeważnie aby uruchomić grę albo film, musimy kliknąć w kilka kolejnych ikon czy linków.

Niektóre są potrzebne, lecz wiele z nich kieruje na nieodpowiednie strony – często w tym samym czasie wgrywając niebezpieczne wirusy na komputer albo włamując się na Twoje konto. Lepiej skonsultować z zaufaną osobą wybór stron, z których chcesz korzystać.

Pamiętaj, aby:

• zawsze korzystać tylko ze sprawdzonych stron – najlepiej wybierz je razem z rodzicami, którzy sprawdzą i ocenią dany portal,
• powiadomić rodziców lub nauczycieli o każdym podejrzanym linku czy podejrzanej stronie,
• nigdy nie klikać w linki i okienka, które wydają Ci się nietypowe.

Korzystanie z Internetu nie jest samo w sobie złe ani niebezpieczne. Jednak pozostawiamy w nim wiele informacji nas dotyczących, a źli ludzie mogą wykorzystać je w niewłaściwy sposób. Dlatego właśnie tak ważne jest to, żebyś nigdy nie zapominał o rozsądnym zachowaniu i zasadzie ograniczonego zaufania do innych użytkowników Internetu. Wtedy na pewno nie będziesz miał czego się obawiać.