Dyrektywa „Omnibus”, czyli mniej o ochronie danych, więcej o ochronie konsumenta

Informacja o obniżce ceny

Koniec z pozornymi obniżkami, które czasem pojawiają się przy okazji Black Friday i polegają na zmniejszeniu ceny wcześniej odpowiednio zwiększonej. W każdym ogłoszeniu o obniżce ceny ma być podawana wcześniejsza cena stosowana przez sprzedawcę przez określony okres przed zastosowaniem obniżki ceny. Wcześniejsza cena oznacza najniższą cenę stosowaną przez dany podmiot w okresie, który nie może być krótszy niż 30 dni przed zastosowaniem obniżki.

Informacja o tym, czy sprzedający jest przedsiębiorcą

W odniesieniu do produktów oferowanych na internetowych platformach handlowych obowiązkowa będzie informacja, czy osoba trzecia oferująca produkty jest przedsiębiorcą (na podstawie oświadczenia tej osoby trzeciej złożonego dostawcy internetowej platformy – platforma nie będzie musiała tego sama weryfikować).

Zanim konsument zostanie związany umową zawieraną na odległość lub jakąkolwiek ofertą w tym zakresie na internetowej platformie handlowej, dostawca internetowej platformy handlowej będzie musiał udzielić konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały informacji, że osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe nie jest przedsiębiorcą, a co za tym idzie – informacji, o tym, że prawa konsumentów wynikające z przepisów nie mają zastosowania do tej konkretnej sprzedaży.

Informacja o kluczu, wg którego odbywa się plasowanie

Wyższe plasowanie lub jakiekolwiek wyeksponowanie ofert wśród wyników wyszukiwania na platformach, które umożliwiają wyszukiwanie towarów i usług, takich jak podróże, zakwaterowanie i wypoczynek, oferowanych przez różne podmioty, ma duży wpływ na dokonywane przez nas wybory. Kto jest najwyżej w wynikach, ten „spija śmietankę”, czyli pozyskuje klientów. Zmienione przepisy przewidują obowiązek wyraźnego ujawniania płatnej reklamy lub opłat wnoszonych konkretnie w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w wynikach wyszukiwania. Platformy będą zatem musiały informować o domyślnych głównych parametrach decydujących o plasowaniu ofert przedstawianych konsumentowi w wyniku wyszukiwania.

Wiarygodne opinie o produktach

W przypadku, gdy przedsiębiorca udostępnia opinie konsumentów o produktach, będzie musiał zapewnić, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy rzeczywiście używali danego produktu lub go kupili. Dodatkowo, karane będzie zamieszczanie lub zlecenie innej osobie zamieszczania nieprawdziwych opinii konsumentów lub rekomendacji, bądź ich zniekształcanie w celu promowania określonych produktów.

Współczesne „koniki”

Objęta sankcjami ma być również odsprzedaż konsumentom biletów na imprezy, jeżeli przedsiębiorca nabył je z wykorzystaniem środków automatycznych w celu obejścia ograniczeń nałożonych w odniesieniu do liczby biletów, które dana osoba może kupić, lub innych zasad mających zastosowanie do standardowego zakupu biletów.

Rewolucja? Treści cyfrowe w zamian za dane osobowe – legalnie

Zgodnie z projektowanymi zmianami, ustawa o prawach konsumenta ma mieć również zastosowanie w przypadkach, gdy przedsiębiorca dostarcza konsumentowi treści/usługi  cyfrowe (ale niedostarczane na nośniku materialnym), a konsument przekazuje przedsiębiorcy w zamian dane osobowe, z wszystkimi konsekwencjami uregulowania tej sytuacji w ustawie o prawach konsumenta. Oznacza to zalegalizowanie czegoś, co do tej pory budziło spory prawne, tzn. czy można „płacić” swoimi danymi osobowymi.

Informacja o zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji w kontekście ceny

Kolejna bardzo ważna zmiana przewiduje, że przedsiębiorca będzie musiał udzielić informacji o tym, że cena została indywidualnie dostosowana do nabywcy w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji.

Informacja o podziale obowiązków pomiędzy sprzedającym a platformą

Zanim konsument zostanie związany umową na internetowej platformie handlowej, jej dostawca będzie musiał udzielić konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały informacji dotyczących sposobu, w jaki obowiązki związane z umową są podzielone między osobę trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe a dostawcę internetowej platformy handlowej.

Szerszy obowiązek informacyjny dotyczący przetwarzania danych w kontekście cyfrowym

Przedsiębiorcy zostaną zobowiązani do powstrzymania się od wykorzystywania treści innych niż dane osobowe, które zostały dostarczone lub wytworzonych przez konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę, z wyjątkiem sytuacji, gdy takie treści:

1. nie są użyteczne poza kontekstem treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę;
2. dotyczą wyłącznie aktywności konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę;
3. zostały połączone przez przedsiębiorcę z innymi danymi i nie mogą zostać z nich wydzielone lub mogą zostać wydzielone jedynie przy nakładzie niewspółmiernych wysiłków; lub
4. zostały wygenerowane wspólnie przez konsumenta z innymi osobami, a inni konsumenci nadal mogą wykorzystywać te treści.

Z wyjątkiem przypadków, o których mowa w powyższych punktach a), b) lub c), przedsiębiorca na żądanie konsumenta będzie miał obowiązek udostępnić mu treści inne niż dane osobowe, które zostały dostarczone lub wytworzone przez konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych / usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę.

Zakaz zawierania umów o świadczenie usług finansowych podczas pokazów i wycieczek

W projekcie zmian znalazły się również propozycje niewynikające z dyrektywy „Omnibus”. Umowa dotycząca usług finansowych nie będzie mogła być zawarta podczas spotkania zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa, zorganizowanego w celu promocji/ sprzedaży. Dla określenia, czy spotkanie ma charakter pokazu, nie będzie miało znaczenia, czy zorganizowany został transport na to spotkanie. Podobny zakaz będzie dotyczył umów zawieranych na wycieczkach. Tak zawarte umowy będą nieważne.

Dobra zmiana

Projektowane zmiany to duży krok naprzód w ochronie konsumenta, w szczególności w środowisku e-commerce. W naszej ocenie na dużą uwagę zasługuje obowiązek zapewnienia, ze opinie o produktach pochodzą od ich faktycznych nabywców. W dobie powszechnych zakupów przez Internet takie opinie potrafią przesądzić o zakupie, a nam wszystkim jako konsumentom zależy na tym, żeby można było na nich polegać.