Dlaczego to ważne?
Nieostrożny zrzut ekranu może skończyć się:
- ujawnieniem danych osobowych (np. nazwisk, adresów, numerów telefonów) w otwartych kanałach,
- upublicznieniem wrażliwych informacji firmowych: stawek, budżetów, planów projektowych,
- trwałym śladem w systemach (Teams/Slack/SharePoint), backupach i e-mailach – trudnym do „wycofania”,
- błyskawicznym rozpowszechnieniem (forward, repost) i obowiązkiem zgłoszenia naruszenia.
Przykład z życia:
Ktoś wrzucił do sieci zrzut dokumentu tożsamości, „maskując” wrażliwe pola rozmyciem (Gaussian blur). Inny internauta użył darmowego narzędzia do wyostrzania (np. Smart Deblur) i odzyskał część tekstu: imię, nazwisko oraz fragmenty numerów. Resztę dało się odgadnąć po sumach kontrolnych (np. w numerze dokumentu/PESEL).
Co możesz zrobić?
Zanim zrobisz zrzut:
- Zamknij karty/okna z danymi (poczta, CRM, HR, czaty).
- Udostępniaj tylko okno, nie cały ekran (opcja w Teams/Meet/Zoom).
- Włącz „Nie przeszkadzać”, by ukryć powiadomienia (toast z e-maila też bywa wyciekiem).
Podczas robienia zrzutu:
- Kadruj wąsko – pokaż tylko to, co potrzebne do sprawy.
- Rzuć okiem na pasek zadań i nazwy plików, czy nie zdradzają za dużo.
Po zrzucie (koniecznie!):
- Zamaskuj dane: użyj narzędzia do zaczerniania/blur (Paint/Photos/Preview ma funkcje rysowania; w PowerPoint/Keynote prostokąt + wypełnienie; w Snipping Tool/Shot/Monosnap – „redact”).
- Sprawdź metadane: w obrazach potrafi kryć się nazwa użytkownika lub lokalizacja – usuń właściwości przed wysyłką („Właściwości → Szczegóły → Usuń właściwości”).
- Zapisz jako nowy plik (bez historii wersji), a oryginał skasuj z Kosza.
Podpowiedzi narzędziowe:
- Windows: Win+Shift+S (zrzut), Snipping Tool (edytuj i zaczernij).
- macOS: Cmd+Shift+4 (kadr), Podgląd/Preview (narzędzia adnotacji → prostokąt wypełniony).
- Przeglądarka: rozszerzenia „full page screenshot” tylko gdy nie zawiera danych wrażliwych poniżej widocznego obszaru.
- Zamazywanie: „redact/blur” zamiast rysowania cienką linią (tekst pod spodem bywa czytelny).
Pamiętaj!
Zrzut ekranu to jak zdjęcie biurka: jeśli leżą na nim cudze dokumenty, wszyscy je zobaczą. Najpierw uporządkuj, potem fotografuj.
Świadome robienie screenshotów to szybki nawyk, który oszczędza czas, nerwy i zgłoszenia naruszeń – zacznij stosować go od dziś.