Odbierz pakiet bezpłatnych poradników i mikroszkoleń RODO
Ustawa z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości, bo o niej tu mowa, określa:
- zasady i warunki ochrony danych osobowych przetwarzanych przez właściwe organy w celu rozpoznawania, zapobiegania, wykrywania i zwalczania czynów zabronionych, w tym zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także wykonywania tymczasowego aresztowania, kar, kar porządkowych i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności;
- prawa osób, których dane osobowe są przetwarzane przez właściwe organy, oraz środki ochrony prawnej przysługujące tym osobom;
- sposób prowadzenia nadzoru nad ochroną danych osobowych przetwarzanych przez właściwe organy, z wyłączeniem danych osobowych przetwarzanych przez prokuraturę i sądy;
- zadania organu nadzorczego oraz formy i sposób ich wykonania;
- obowiązki administratora i podmiotu przetwarzającego oraz inspektora ochrony danych i tryb jego wyznaczania;
- sposób zabezpieczenia danych osobowych;
- tryb współpracy z organami nadzorczymi w innych państwach Unii Europejskiej;
- odpowiedzialność karną za naruszenie przepisów niniejszej ustawy.
Głównym celem nowych przepisów ma być zapewnienie skutecznej współpracy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz policji z innymi partnerami/organami z państw członkowskich. Ustawa reguluje zasady ochrony danych osobowych m.in. w odniesieniu do czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych, które są związane z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości. Jednakże dzięki ww. ustawie zostały wzmocnione przede wszystkim prawa osób w zakresie ochrony ich danych osobowych.
Osoby, których dane są przetwarzane w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości, tak jak w RODO mają m.in. prawo dostępu do swoich danych osobowych, ich uzupełnienia, uaktualnienia lub sprostowania, a także prawo do ich usunięcia w przypadku, gdy zostały zebrane lub są przetwarzane z naruszeniem przepisów ustawy. Zgodnie z art. 16 ustawy administrator dokonuje weryfikacji danych osobowych w terminach określonych przez przepisy szczególne, regulujące działania właściwego organu, a jeżeli przepisy te nie określają terminu – nie rzadziej niż co 10 lat od dnia zebrania, uzyskania, pobrania lub aktualizacji danych. Weryfikacja jest dokonywana w celu ustalenia, czy istnieją dane, których dalsze przechowywanie jest zbędne. Zbędne dane będą usuwane.
Warto zaznaczyć, że organem nadzorczym kontrolującym przetwarzanie danych przez policję również będzie Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Jednakże przepisów ustawy nie stosuje się do danych osobowych znajdujących się w aktach spraw lub czynności lub urządzeniach ewidencyjnych, w tym tworzonych i przetwarzanych z wykorzystaniem technik informatycznych, prowadzonych na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, ustawy Kodeks karny wykonawczy, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Kodeks karny skarbowy, ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, ustawy Prawo o prokuraturze. W praktyce oznacza to, że w tych przypadkach ustawa nie ma zastosowania, a tym samym nadzór Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych nad przetwarzaniem danych co do zasady jest wyłączony w ramach prowadzonego konkretnego postępowania – co jest niezgodne z dyrektywą 2016/680.